Magazine Logo

Er zijn 21 resultaten voor:

Placeholder image

Psychiatrische Rehabilitatie Jaarboek 2008-2009 - Inhoudsopgave

Inhoudsopgave

1-1-2008 -
Editie 701 - 2008
Participatie
  • Samenvatting

    Het voledige artikel is beschikbaar na het afnemen van een abonnement. Abonneren

  • HTML

    Het voledige artikel is beschikbaar na het afnemen van een abonnement. Abonneren

  • PDF

    Het voledige artikel is beschikbaar na het afnemen van een abonnement. Abonneren

Placeholder image

Psychiatrische Rehabilitatie Jaarboek 2008-2009 - 1. Proloog

Psychiatrische rehabilitatie is een veld in beweging. Sinds de introductie van het rehabilitatiedenken vanuit de Angelsaksische landen in de jaren tachtig van de vorige eeuw hebben zich steeds meer nieuwe methodieken en voorzieningen aangediend voor de ondersteuning van mensen met ernstige psychische aandoeningen. De ingezette vermaatschappelijking van de ggz – en de obstakels die men daarbij tegenkomt – heeft de urgentie van effectieve rehabiliterende hulpverlening alleen maar doen toenemen. Deze urgentie wordt nog groter als we andere maatschappelijke ontwikkelingen in ogenschouw nemen, zoals verzwakking van sociale verbanden, verschraling van de verzorgingsstaat en het toegenomen beroep op eigen verantwoordelijkheid. In een verhardend sociaal klimaat vallen steeds meer groepen tussen de wal en het schip en vraagt maatschappelijke integratie om inventieve en gevarieerde vormen van ondersteuning. De invoering van de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) noopt hierbij tot een strategische heroriëntatie: waar het tot dusverre vooral de AWBZ was die nieuwe vormen van ondersteuning faciliteerde, is nu de lokale overheid de aangewezen samenwerkingspartner. Het veld van rehabilitatie is verder in beweging gebracht door de opkomst van de herstelbeweging onder cliënten van de ggz. Toegenomen zelfbewustzijn, ervaringsdeskundigheid en toekomstverwachtingen leiden tot meer en andere eisen aan rehabiliterende hulpverlening. De reikwijdte van de noodzakelijke aanpassingen zullen de komende jaren duidelijk worden.

1-1-2008 - Annette Plooy, Sonja van Rooijen en Jaap van Weeghel
Editie 701 - 2008
Participatie
  • Samenvatting

    Het voledige artikel is beschikbaar na het afnemen van een abonnement. Abonneren

  • HTML

    Het voledige artikel is beschikbaar na het afnemen van een abonnement. Abonneren

  • PDF

    Het voledige artikel is beschikbaar na het afnemen van een abonnement. Abonneren

Placeholder image

Psychiatrische Rehabilitatie Jaarboek 2008-2009 - 2. Lijfsbehoud, levenskunst, verbondenheid en goede hulp

De afgelopen jaren heeft in Nederland, net als elders in de wereld, de belangstelling voor het concept Recovery of herstel een enorme vlucht genomen. Waar het in ons land in eerste instantie vooral psychiatrische patiënten en hun organisaties waren die de potentie van het concept zagen en uitdroegen, zijn anno 2008 ook zorgaanbieders en hun medewerkers gegrepen door het herstelperspectief. Door het hele land wordt op allerlei manieren invulling en vorm gegeven aan het begrip. Dat kan als voordeel hebben dat er nieuwe impulsen zijn voor cliënteninitiatieven of zorginnovatie, maar evenzeer kan het als nadeel hebben dat er spraakverwarring en ook inflatie van het begrip herstel optreedt. Hetzelfde geldt voor de begrippen empowerment en ervaringsdeskundigheid, in ons land onlosmakelijk verbonden met het herstelconcept. Ook hier is enerzijds sprake van een opbloei van initiatieven die het welbevinden en de sociale inclusie van mensen met psychische handicaps ten goede kunnen komen, maar evenzeer is er de babylonische spraakverwarring met alle gevolgen van dien.

1-1-2008 - Wilma Boevink, Annette Plooy, Femke Giesen en Hans Kroon
Editie 701 - 2008
Participatie
  • Samenvatting

    Het voledige artikel is beschikbaar na het afnemen van een abonnement. Abonneren

  • HTML

    Het voledige artikel is beschikbaar na het afnemen van een abonnement. Abonneren

  • PDF

    Het voledige artikel is beschikbaar na het afnemen van een abonnement. Abonneren

Placeholder image

Psychiatrische Rehabilitatie Jaarboek 2008-2009 - 3. Familie: partner in de zorg en bondgenoot van mensen met langdurige psychische problematiek

Cliënten met langdurige psychische of psychiatrische problemen leven meer dan voorheen buiten de muren van een instituut. Zelfstandig in een eigen huis, in een beschermende of begeleide woonvorm of bij familie of gezin thuis. Ondanks de toegenomen opvangmogelijkheden en initiatieven die cliënten in staat stellen om een ‘zo gewoon mogelijk’ leven te leiden, is een cliënt voor contact en steun vaak in de eerste plaats aangewezen op de hulp en de zorg van naaste familieleden. De bijdrage die familie kan leveren aan het proces naar ‘een leven zo gewoon mogelijk’ wordt de laatste jaren meer erkend en op waarde geschat. Het gaat dan vooral over de familie in de positie van mantelzorger en in de positie van bondgenoot. Familie biedt waar nodig opvang en steun om deelname aan de samenleving beter mogelijk te maken. Iemand is immers ook gewoon burger, inwoner van een stad of dorp.

1-1-2008 - Annelies Faber en Henk Fox
Editie 701 - 2008
Participatie
  • Samenvatting

    Het voledige artikel is beschikbaar na het afnemen van een abonnement. Abonneren

  • HTML

    Het voledige artikel is beschikbaar na het afnemen van een abonnement. Abonneren

  • PDF

    Het voledige artikel is beschikbaar na het afnemen van een abonnement. Abonneren

Placeholder image

Psychiatrische Rehabilitatie Jaarboek 2008-2009 - 4. Rehabilitatie in de ACT-praktijk

Assertive Community Treatment (ACT) wint snel aan populariteit in Nederland. Het ACT-model werd vanaf 1970 in de Verenigde Staten ontwikkeld. In Madison, Wisconsin, begonnen Marx, Stein en Test met een team dat tot doel had cliënten uit het ziekenhuis te houden en hun vaardigheden en steun aan te reiken om zo zelfstandig mogelijk te leven. Oorspronkelijk heette ACT dan ook ‘Training in community living’ (zie Mulder & Kroon, 2005). Tegenwoordig biedt ACT intensieve zorg aan mensen met ernstige psychische aandoeningen die instabiel functioneren, vaak of langdurig werden opgenomen en nogal eens ambivalent staan tegenover de reguliere zorg. ACT wordt gegeven door een hecht team dat cliënten een totaalpakket van behandeling, rehabilitatie en ondersteuning biedt en fungeert als één loket voor cliënten, familie en hulp- en dienstverleners. Per hulpverlener zijn er maximaal tien cliënten in het team. Het team is 7 maal 24 uur voor cliënten beschikbaar. ACT-teamleden hebben een gezamenlijke caseload, houden dagelijks een teambespreking en bespreken gezamenlijk de behandelplannen. ACT-teams hebben dus intensieve contacten met hun cliënten, houden hen uit de kliniek en helpen hen aan stabiele huisvesting in de samenleving. Dit zijn prestaties van formaat, temeer omdat ACT niet voor alle mensen met psychische aandoeningen is bedoeld maar voor de 10 à 20% met de grootste beperkingen. Hiermee is ACT een belangrijke exponent van rehabilitatie, althans in de betekenis van een sociale beweging die streeft naar lotsverbetering en burgerschap voor mensen met psychische beperkingen (Wilken e.a., 2003).

1-1-2008 - Jaap van Weeghel
Editie 701 - 2008
Participatie
  • Samenvatting

    Het voledige artikel is beschikbaar na het afnemen van een abonnement. Abonneren

  • HTML

    Het voledige artikel is beschikbaar na het afnemen van een abonnement. Abonneren

  • PDF

    Het voledige artikel is beschikbaar na het afnemen van een abonnement. Abonneren

Placeholder image

Psychiatrische Rehabilitatie Jaarboek 2008-2009 - 5. Wonen met begeleiding, tussen servet en tafellaken

In dit hoofdstuk willen we recente ontwikkelingen in de sector beschermd en begeleid wonen voor de ggz op een rij zetten vanuit het perspectief van theorievorming en onderzoek. Dit doen wij vanuit de behoefte het profiel van beschermd en begeleid wonen als vorm van hulpverlening te verhelderen om zo de waarde voor de toekomst aan te tonen. Die waarde zien we in de praktijk en horen wij van cliënten, maar onduidelijk is welke elementen nu maken dat beschermd en begeleid wonen werkt. Welke theorievorming is hierover mogelijk? Wat zegt bestaand onderzoek hierover? Zijn voor- en nadelen tussen beschermd en begeleid wonen bekend? In de tweede paragraaf gaan we in op het profiel van het beschermd wonen. Vervolgens maken wij een vergelijking met beschrijvingen van deze sector uit de Engelstalige literatuur om de ontwikkeling in Nederland in perspectief te plaatsen. Wat maakt nu de Nederlandse situatie bijzonder en wat zijn de verwachtingen voor de toekomst van het beschermd en begeleid wonen? We eindigen met de wens tot meer onderzoek naar de betekenis en de effectiviteit van de naar onze mening mooie voorzieningen die vaak zo onopgemerkt in onze samenleving bestaan.

1-1-2008 - Hella van de Beek en Louise Olij
Editie 701 - 2008
Participatie
  • Samenvatting

    Het voledige artikel is beschikbaar na het afnemen van een abonnement. Abonneren

  • HTML

    Het voledige artikel is beschikbaar na het afnemen van een abonnement. Abonneren

  • PDF

    Het voledige artikel is beschikbaar na het afnemen van een abonnement. Abonneren

Placeholder image

Psychiatrische Rehabilitatie Jaarboek 2008-2009 - 6. Van opbergen naar herbergen: woon-zorgarrangementen voor dak- en thuisloze verslaafden

In Amsterdam, Rotterdam, Den Haag en Utrecht zwerven naar schatting 10.000 dak- en thuislozen rond. Velen van hen kampen met een langdurige verslaving en een psychiatrische aandoening (zoals ADHD, schizofrenie, chronische psychose, bipolaire stoornis en borderline persoonlijkheidsstoornis). Aanvankelijk was de zorg voor deze groep mensen uitermate basaal van aard. Het ging eerder om maatschappelijke opvang dan om zorg in engere zin. Met name de gemeenten spanden zich in om opvangvoorzieningen op te zetten, de inspanningen vanuit de verslavingszorg en met name de ggz liepen hierop achter. De reguliere verslavingszorg en ggz boden geen antwoord op de complexe problemen van dak- en thuisloze verslaafden, waardoor de meest kwetsbare doelgroep buiten de boot viel. De laatste jaren is hierin in positieve zin verandering gekomen en is er sprake van een inhaalslag. Er komen steeds meer voorzieningen waar dak- en thuislozen permanent kunnen wonen en ondersteuning krijgen op allerlei levensgebieden. Evenzo komt er steeds meer aandacht voor rehabilitatie en herstel voor deze doelgroep. In Nederland is men momenteel druk bezig om de kwaliteit van het voorzieningenniveau voor de kwetsbare groep verslaafden op orde te brengen. Het is de aangewezen tijd om de gewenste variatie in het aanbod voor deze doelgroep tot stand te brengen. Enerzijds omdat er vanuit het landelijke plan van aanpak Maatschappelijke Opvang extra geld en middelen beschikbaar zijn gesteld, anderzijds omdat de visie op de zorg voor dak- en thuisloze verslaafde mensen in het afgelopen decennium drastisch is gewijzigd.

1-1-2008 - Renée Henskens en Sonja van Rooijen
Editie 701 - 2008
Participatie
  • Samenvatting

    Het voledige artikel is beschikbaar na het afnemen van een abonnement. Abonneren

  • HTML

    Het voledige artikel is beschikbaar na het afnemen van een abonnement. Abonneren

  • PDF

    Het voledige artikel is beschikbaar na het afnemen van een abonnement. Abonneren

Placeholder image

Psychiatrische Rehabilitatie Jaarboek 2008-2009 - 7. Maatschappelijke steunsystemen; tussen zorg en samenleving

Vanaf de jaren negentig van de vorige eeuw vormt vermaatschappelijking van de ggz een centrale beleidsdoelstelling. In plaats van (langdurige) psychiatrische opnames krijgen mensen met ernstige psychische aandoeningen steeds vaker zorg en ondersteuning in hun eigen leefomgeving aangeboden, waardoor zij aan de gewone samenleving deel kunnen nemen. Om dit beleid te ondersteunen heeft de ggz allerlei nieuwe zorgvormen ontwikkeld: casemanagement, begeleid wonen, psychiatrische thuiszorg, sociale pensions, rehabilitatieprogramma’s, dagactiviteitencentra, arbeidsrehabilitatie en vriendendiensten. Veel cliënten hebben baat bij dit nieuwe ggz-aanbod. Maar er is meer nodig om tegemoet te kunnen komen aan de uiteenlopende wensen van cliënten om aan de samenleving deel te nemen. Daarin dienen ook de reguliere maatschappelijke voorzieningen – zoals woningcorporaties, welzijnsinstellingen, onderwijs- en arbeidsvoorzieningen – hun aandeel te leveren. Maar het aanbod van deze voorzieningen is voor cliënten vaak ondoorzichtig en te weinig toegankelijk. Het concept ‘maatschappelijk steunsysteem’ (MSS) biedt een kader om deze problemen op te lossen. Een MSS is een gecoördineerd geheel van personen, diensten en voorzieningen, waar cliënten zelf deel van uitmaken, en dat hen op vele manieren ondersteunt bij hun pogingen om in de samenleving te participeren (Van Weeghel & Dröes, 1999). In een MSS spreken hulp- en dienstverleners samen af om aan cliënten de sociale steun te bieden die zij nodig hebben. Patiënten- en familieorganisatie krijgen tevens een plaats in het MSS. In deze bijdrage gaan we eerst in op het ontstaan van maatschappelijke steunsystemen. Vervolgens bespreken we aan de hand van praktijkervaringen en onderzoek11 de ontwikkeling en de uitkomsten van het MSS in de stad Utrecht.

1-1-2008 - Wilma Swildens, Irene de Graaff, Agnes Blom en Jaap van Weeghel
Editie 701 - 2008
Participatie
  • Samenvatting

    Het voledige artikel is beschikbaar na het afnemen van een abonnement. Abonneren

  • HTML

    Het voledige artikel is beschikbaar na het afnemen van een abonnement. Abonneren

  • PDF

    Het voledige artikel is beschikbaar na het afnemen van een abonnement. Abonneren

Placeholder image

Psychiatrische Rehabilitatie Jaarboek 2008-2009 - 8. Illness Management & Recovery

Nieuwe concepten en inzichten dwingen ons om interventies binnen de psychiatrische rehabilitatie kritisch te beschouwen en aan te passen. Het concept ‘herstel’ (Anthony 2003) vraagt om nieuwe aangepaste psychosociale interventies. Geen top-down interventies, maar interventies gericht op het individu, waarbij het wetenschappelijk bewijs, vraaggerichtheid, empowerment en de klinische ervaring van de professional centraal staan. Illness Management & Recovery (IMR) is zo’n nieuwe interventie. Nieuw aan IMR is dat het verschillende interventies die van bewezen waarde zijn voor ziektemanagement en herstel in één programma bundelt. Tot die interventies behoren cognitieve gedragstherapie, motiverende gespreksvoering, psycho-educatie en sociale vaardigheidstraining. De nadruk ligt op het helpen van de cliënten om hun eigen doelen te formuleren en deze na te streven door er concrete acties in het dagelijks leven aan te verbinden. De cliënt leert zelf de regie te nemen over zijn ziekte (ziektemanagement) en zelf de juiste keuzes te maken als hem de juiste informatie en vaardigheden worden aangeboden (empowerment). IMR kan in een ambulante setting, individueel of in groepsverband, in enkele maanden aan de cliënt worden geboden. IMR is één van de evidence-based practices (EBP’s) uit de Verenigde Staten en wordt in Nederland bij twee instellingen toegepast. BAVO Europoort (inmiddels Parnassia Bavo groep) en GGZ Leiden (onderdeel van GGZ Rivierduinen) hebben de krachten gebundeld en gezamenlijk ervaringen met IMR opgedaan en uitgewisseld. In dit hoofdstuk wordt uitleg gegeven over het IMR-programma en de implementatie hiervan in Rotterdam en Leiden. Tevens wordt ingegaan op de eerste prille bevindingen van buitenlands onderzoek naar de effecten van IMR.

1-1-2008 - Frits Bovenberg en Hettie Staats
Editie 701 - 2008
Participatie
  • Samenvatting

    Het voledige artikel is beschikbaar na het afnemen van een abonnement. Abonneren

  • HTML

    Het voledige artikel is beschikbaar na het afnemen van een abonnement. Abonneren

  • PDF

    Het voledige artikel is beschikbaar na het afnemen van een abonnement. Abonneren

Placeholder image

Psychiatrische Rehabilitatie Jaarboek 2008-2009 - 9. Omgaan met functiebeperkingen in de psychiatrische rehabilitatie

Psychiatrische stoornissen manifesteren zich in het dagelijks leven onder meer als beperkingen van de psychische functies. Dat betekent dat je vanwege je ziekte bijvoorbeeld moeilijker je aandacht erbij kunt houden, moeilijker dingen onthoudt, meer of juist minder emotioneel reageert, of dat je moeilijker aan een activiteit begint of ermee stopt. Behalve ziekte kunnen ook andere biologische verstoringen zoals het gebruik van psychoactieve stoffen (medicatie, alcohol, drugs) de psychische functies beïnvloeden. Niet alles wat je moeilijk vindt, wordt veroorzaakt door ziekte of biologische factoren. Het kan ook zijn dat je een bepaalde handeling in een bepaalde omgeving nog nooit hebt verricht. Als je altijd bij je ouders hebt gewoond, heb je nog nooit je huur overgemaakt. Als je dat voor het eerst doet, heb je ten opzichte van anderen een beperking – omdat je het juiste gebruik van functies in die situatie nog moet leren.

1-1-2008 - Jos Dröes
Editie 701 - 2008
Participatie
  • Samenvatting

    Het voledige artikel is beschikbaar na het afnemen van een abonnement. Abonneren

  • HTML

    Het voledige artikel is beschikbaar na het afnemen van een abonnement. Abonneren

  • PDF

    Het voledige artikel is beschikbaar na het afnemen van een abonnement. Abonneren

Placeholder image

Psychiatrische Rehabilitatie Jaarboek 2008-2009 - 10. Integratie van mensen met ernstige psychische stoornissen in betaald werk

Werken is voor veel burgers niet alleen noodzakelijk om in hun levensonderhoud te voorzien, maar geeft hun ook het gevoel erbij te horen. Voor mensen met ernstige psychische stoornissen is het niet anders. Bovendien ervaren velen van hen deelname aan het arbeidsproces als een teken van herstel. Echter, voor vele mensen met ernstige psychische stoornissen is werk vinden en behouden een heel lastige opgave. Uit Amerikaans onderzoek blijkt dat de arbeidsdeelname van deze groep niet boven de 15% uitkomt (Bond e.a., 2004; Cook & Razzano, 2000). In Engeland is het percentage dat betaald werk heeft, de laatste jaren gedaald naar minder dan 10% (Marwaha & Johnson, 2004).

1-1-2008 - Nicole van Erp en Harry Michon
Editie 701 - 2008
Participatie
  • Samenvatting

    Het voledige artikel is beschikbaar na het afnemen van een abonnement. Abonneren

  • HTML

    Het voledige artikel is beschikbaar na het afnemen van een abonnement. Abonneren

  • PDF

    Het voledige artikel is beschikbaar na het afnemen van een abonnement. Abonneren

Placeholder image

Psychiatrische Rehabilitatie Jaarboek 2008-2009 - 11. Begeleid Leren in Nederland

Tot voor kort richtten rehabilitatieprogramma’s voor mensen met psychiatrische beperkingen zich vooral op het realiseren van wensen op het terrein van wonen, (vrijwilligers)werk, dagbesteding en sociale contacten. Aan leren – als vierde terrein – werd niet of nauwelijks structureel aandacht besteed. Met de start in 1999 van het eerste Begeleid Leren-programma in Nederland bij het ROC Zadkine in Rotterdam is daarin verandering gekomen. Dat betekent niet dat Begeleid Leren-programma’s in Nederland intussen gemeengoed zijn geworden, maar wel dat er in een toenemend aantal regio’s verschillende vormen van dergelijke programma’s zijn gestart. Daarnaast is er onderzoek gedaan naar de resultaten van Begeleid Leren-programma’s, beschikken we inmiddels over een aanzienlijk aantal publicaties op dit terrein en heeft de aandacht voor Begeleid Leren op belangrijke rehabilitatiecongressen inspirerend gewerkt. Sinds 1999 zijn er drie landelijke congressen over Begeleid Leren gehouden waarvoor zowel vanuit het onderwijs als de ggz veel belangstelling bestond. Inspirerend zijn uiteraard ook de voorbeelden van geslaagde Begeleid Leren-praktijken in het buitenland, vooral de Verenigde Staten, waar men al veel langer ervaring heeft opgedaan met Begeleid Leren-programma’s. In dit hoofdstuk geven we een overzicht van de recente ontwikkelingen.

1-1-2008 - Lies Korevaar en Marianne Bassant
Editie 701 - 2008
Participatie
  • Samenvatting

    Het voledige artikel is beschikbaar na het afnemen van een abonnement. Abonneren

  • HTML

    Het voledige artikel is beschikbaar na het afnemen van een abonnement. Abonneren

  • PDF

    Het voledige artikel is beschikbaar na het afnemen van een abonnement. Abonneren

Placeholder image

Psychiatrische Rehabilitatie Jaarboek 2008-2009 - 12. Nieuwe wegen naar dagbesteding

Het leven van mensen met psychi(atri)sche handicaps speelt zich op dit moment vaak af in de invloedssfeer van grote psychiatrische instituten die het gehele spectrum van behandelen, zorg, wonen, werken en welzijn domineren. Behandelaars zijn bepalend op alle levensgebieden. In de Diagnose Behandel Combinatie (DBC) bepaalt de behandelaar ook welke en hoeveel dagbesteding een cliënt mag genieten. Evenzo zijn in de Zorg Zwaarte Pakketten (ZZP) instituten bepalend voor de hoeveelheid dagbesteding van cliënten. Beide regelingen staan garant voor waarschijnlijk weer tien jaar institutionele dominantie in ‘normale’ levensdomeinen. Het gevaar van deze dominantie is dat cliënten afhankelijk blijven van wat de ggz hun kan en wil aanbieden. Hierdoor blijven vaak meer voor de hand liggende maatschappelijke mogelijkheden buiten beeld. Dit hoofdstuk is een pleidooi voor een duidelijke koerswijziging naar nieuwe vormen van dagbesteding, gebaseerd op principes van rehabilitatie en empowerment, waarbij de aansluiting met de maatschappelijke omgeving beter wordt gevonden. Allereerst wordt een kort historisch overzicht gegeven van de ontwikkeling van dagbesteding en de stand van zaken van onderzoek op dit gebied. Vervolgens geven we bouwstenen aan voor een nieuwe aanpak. We eindigen met concrete voorbeelden van dagbesteding nieuwe stijl en een aantal conclusies en aanbevelingen.

1-1-2008 - Elisa Passavanti, Kees Onderwater en Gerda Scholtens
Editie 701 - 2008
Participatie
  • Samenvatting

    Het voledige artikel is beschikbaar na het afnemen van een abonnement. Abonneren

  • HTML

    Het voledige artikel is beschikbaar na het afnemen van een abonnement. Abonneren

  • PDF

    Het voledige artikel is beschikbaar na het afnemen van een abonnement. Abonneren

Placeholder image

Psychiatrische Rehabilitatie Jaarboek 2008-2009 - 13. Sociale relaties

Mensen zijn op vele manieren onderling verbonden en op elkaar aangewezen. Niemand kan immers zelfstandig in al zijn emotionele, sociale en materiële behoeften voorzien. Daarvoor moeten mensen over enig ‘sociaal kapitaal’ beschikken, oftewel relatienetwerken die gekenmerkt worden door wederkerigheid en onderling vertrouwen, en die mensen in staat stellen om effectief samen te handelen en gezamenlijke doelen na te streven (McKenzie & Harpham, 2006). Vooral duurzame verbindingen – zoals familiebanden, vriendschappen en partnerrelaties – zijn daarbij van groot belang. Uiteraard geldt dit ook voor mensen met ernstige psychische aandoeningen. Maar zij lopen een groot risico om te vereenzamen en om sociaal gemarginaliseerd te raken. Zo behoren gezelschap, intieme relaties en seksualiteit tot hun meest onvervulde behoeften (Kroon, 2003; Wiersma, 2004). Ook bij andere onvervulde behoeften die in deze groep hoog scoren – zingeving en herstel, dagbesteding en betaald werk – zijn relaties en sociale inbedding belangrijke componenten.

1-1-2008 - Jaap van Weeghel
Editie 701 - 2008
Participatie
  • Samenvatting

    Het voledige artikel is beschikbaar na het afnemen van een abonnement. Abonneren

  • HTML

    Het voledige artikel is beschikbaar na het afnemen van een abonnement. Abonneren

  • PDF

    Het voledige artikel is beschikbaar na het afnemen van een abonnement. Abonneren

Placeholder image

Psychiatrische Rehabilitatie Jaarboek 2008-2009 - 14. De ouderrol; behoefteonderzoek en rehabilitatiemethodiek

De individuele rehabilitatiebenadering besteedt aandacht aan de verschillende rollen die mensen met psychiatrische, fysieke of intellectuele beperkingen vervullen. Het gaat hierbij bijvoorbeeld om de rol van werknemer, student of bewoner van een kamer of huis. Rehabilitatie in andere rollen zoals de familierollen van zus/broer, (klein)kind, vader of moeder en in rollen in een netwerk zoals van vriendin of van buurvrouw zijn minder uitgewerkt. Er is op het terrein van de geestelijke gezondheidszorg regelmatig geschreven over familiecontacten. Maar meestal is dat vanuit het perspectief van de mantelzorger die de persoon met beperkingen kan ondersteunen. Veel minder aandacht is besteed aan het functioneren en in het ontwikkelen van relaties door de persoon zelf. Binnen die relaties is, voor mensen die kinderen hebben, de ouderrol een van de belangrijkste rollen. Tijdens het herstelproces kan het contact met eigen kind(eren) cruciaal zijn. In dit hoofdstuk wordt nader ingegaan op rehabilitatie in de ouderrol. Het is gebaseerd op een literatuuronderzoek en een praktijkonderzoek naar de behoeften aan steun van ouders en op een ontwikkelde rehabilitatiemethodiek.

1-1-2008 - Peter van der Ende en Marrie Venderink
Editie 701 - 2008
Participatie
  • Samenvatting

    Het voledige artikel is beschikbaar na het afnemen van een abonnement. Abonneren

  • HTML

    Het voledige artikel is beschikbaar na het afnemen van een abonnement. Abonneren

  • PDF

    Het voledige artikel is beschikbaar na het afnemen van een abonnement. Abonneren

Placeholder image

Psychiatrische Rehabilitatie Jaarboek 2008-2009 - 15. Het probleem van de bestrijding van stigma – onderzoek en praktijken

Ondersteuning van rehabilitatie en herstel van mensen met psychische aandoeningen richt zich doorgaans in de eerste plaats op cliënten zelf. Zij richt zich op de vermogens van cliënten, op verhoging van doelgerichtheid, vaardigheden en weerbaarheid. De verwachting dat maatschappelijke integratie kan worden bereikt door cliënten maar beter toe te rusten op hun rol in de samenleving wordt in de praktijk echter gelogenstraft. De samenleving werkt niet mee. Negatieve beeldvorming over mensen met (ernstige) psychische aandoeningen blijkt een hardnekkige rem op terugkeer in het sociale leven en op zelfverwerkelijking. Het veld van de rehabiliterende hulpverlening kan er dan ook niet omheen aandacht te besteden aan stigmatisering en de bestrijding daarvan. Rehabilitatie vereist ook publieksgerichte interventies. In dit artikel wordt een overzicht gegeven van onderzoek naar stigmatisering, de effectiviteit van anti-stigmastrategieën en -praktijken die in Nederland op dit gebied zijn ontwikkeld. In het tweede gedeelte wordt een specifiek voorbeeld van een good practice belicht, uitgevoerd in de Kop van Noord-Holland.

1-1-2008 - Annette Plooy en Sjaak Boon
Editie 701 - 2008
Participatie
  • Samenvatting

    Het voledige artikel is beschikbaar na het afnemen van een abonnement. Abonneren

  • HTML

    Het voledige artikel is beschikbaar na het afnemen van een abonnement. Abonneren

  • PDF

    Het voledige artikel is beschikbaar na het afnemen van een abonnement. Abonneren

Placeholder image

Psychiatrische Rehabilitatie Jaarboek 2008-2009 - 16. Rehabilitatie voorop bij jongvolwassenen met een psychotische stoornis

Psychotisch worden is vaak een indrukwekkende ervaring die je leven volledig op zijn kop kan zetten. De eerste psychose begint meestal in de jongvolwassenheid. En dat terwijl de jongvolwassenheid toch al een turbulente tijd is. De volwassenwording gaat samen met loskomen van je ouders, experimenteren met zelfstandig­heid, aangaan van relaties en je weg vinden in een opleiding en in werk. Grenzen worden opgezocht en overschreden, bijvoorbeeld met drugsgebruik. Je vraagt je af: ‘Wat past bij me?’, ‘Wat wil ik met mijn toekomst?’ en ‘Wat voor een rol wil ik vervullen in de samenleving?

1-1-2008 - Tom van Wel, Ingeborg Siteur en Fred Marquenie
Editie 701 - 2008
Participatie
  • Samenvatting

    Het voledige artikel is beschikbaar na het afnemen van een abonnement. Abonneren

  • HTML

    Het voledige artikel is beschikbaar na het afnemen van een abonnement. Abonneren

  • PDF

    Het voledige artikel is beschikbaar na het afnemen van een abonnement. Abonneren

Placeholder image

Psychiatrische Rehabilitatie Jaarboek 2008-2009 - 17. Rehabilitatie voor ouderen in de ggz: een vak apart?

In de ggz voor volwassenen heeft rehabilitatie een vaste plek verworven in het zorgaanbod aan mensen met ernstige psychische problemen. Dat is niet het geval in de ggz voor ouderen (Bouwmeester e.a., 2004). In 2005 hebben pioniers op het gebied van rehabilitatie bij ouderen daarom het initiatief genomen om een platform op te richten ter bevordering van de ontwikkeling en implementatie van rehabilitatie in de ggz voor ouderen. Zij constateerden dat er tot op heden weinig specifieke rehabilitatiemethodieken en -interventies voor ouderen zijn ontwikkeld, terwijl de groep ouderen met een chronisch psychiatrische aandoening de komende decennia flink zal toenemen. Deze leemte in het zorgaanbod wordt ook in het buitenland gesignaleerd (Borson e.a., 2001; Cohen e.a., 2000; Jeste e.a., 1999) en is voor sommigen zelfs aanleiding om te waarschuwen voor een aanstaande crisis in de ouderenpsychiatrie (Cohen e.a., 2000; Jeste e.a., 1999).

1-1-2008 - Marja Depla, Jeannette Pols, Bernadette Willemse, Anne Margriet Pot en Jaap van Weeghel
Editie 701 - 2008
Participatie
  • Samenvatting

    Het voledige artikel is beschikbaar na het afnemen van een abonnement. Abonneren

  • HTML

    Het voledige artikel is beschikbaar na het afnemen van een abonnement. Abonneren

  • PDF

    Het voledige artikel is beschikbaar na het afnemen van een abonnement. Abonneren

Placeholder image

Psychiatrische Rehabilitatie Jaarboek 2008-2009 - 18. Geïntegreerde behandeling voor cliënten met psychische stoornissen en verslavingsproblemen

De laatste tien jaar is er steeds meer aandacht voor het gelijktijdig voorkomen van verslavingsproblemen en psychische stoornissen. Het gaat daarbij niet simpelweg om twee naast elkaar bestaande aandoeningen die afzonderlijk behandeld kunnen worden, maar juist om een complexe verwevenheid tussen de verslaving en de psychische stoornissen. Daardoor is diagnostiek en behandeling bij ‘dubbele problematiek’20 uitermate complex en moeilijk. Complicerende factor is dat in Nederland de verslavingszorg en de geestelijke gezondheidszorg veelal nog als gescheiden sectoren optreden, ondanks alle recente fusies. In beide sectoren ontbreekt dikwijls de deskundigheid om de verweven problematiek goed te kunnen diagnosticeren en vervolgens te behandelen (Resultaten Scoren, 2003), dit dikwijls tot frustratie van cliënten en hulpverleners. Dikwijls worden voorwaarden gesteld aan de motivatie voor behandeling of aan het gebruik (abstinentie als voorwaarde) terwijl cliënten hieraan niet kunnen voldoen (Kroon, 2006). Cliënten krijgen in de ggz dikwijls de boodschap dat zij eerst hun verslavingsproblemen moeten aanpakken, terwijl zij in de verslavingszorg te horen krijgen dat hun psychische problemen dermate overheersen dat er geen adequate behandeling geboden kan worden. Aldus worden zij van het kastje naar de muur gestuurd en is het risico op uitval zeer groot. Cliënten voelen zich onbegrepen: zij kloppen met hun problemen aan maar worden doorverwezen of afgewezen (Kroon, 2006). Hulpverleners op hun beurt hebben het gevoel tekort te schieten en zien de drop-out onder hun cliënten met lede ogen aan.

1-1-2008 - Sonja van Rooijen, Hans Kroon en Anneke van Wamel
Editie 701 - 2008
Participatie
  • Samenvatting

    Het voledige artikel is beschikbaar na het afnemen van een abonnement. Abonneren

  • HTML

    Het voledige artikel is beschikbaar na het afnemen van een abonnement. Abonneren

  • PDF

    Het voledige artikel is beschikbaar na het afnemen van een abonnement. Abonneren

Placeholder image

Psychiatrische Rehabilitatie Jaarboek 2008-2009 - 19. Epiloog

Dit jaarboek bundelt een ruime selectie bijdragen over actuele thema’s in de Nederlandse rehabilitatiepraktijk. Toch pretenderen we niet dat het de state-of-the-art in dit werkveld volledig weergeeft. Zo is in dit jaarboek geen aparte bijdrage opgenomen over rehabilitatie van de zogenoemde langverblijvers in de psychiatrische ziekenhuizen. Ook zijn thema’s als de betekenis van de Wmo voor de rehabilitatiepraktijk, de plaats van fitness en lifestyle in die praktijk of de rehabilitatie van cliënten van buitenlandse afkomst niet afzonderlijk behandeld. Het mooie van het concept jaarboek is evenwel dat we deze, en andere, belangrijke onderwerpen in de volgende aflevering over twee jaar kunnen aantreffen.

1-1-2008 - Jaap van Weeghel, Annette Plooy en Sonja van Rooijen
Editie 701 - 2008
Participatie
  • Samenvatting

    Het voledige artikel is beschikbaar na het afnemen van een abonnement. Abonneren

  • HTML

    Het voledige artikel is beschikbaar na het afnemen van een abonnement. Abonneren

  • PDF

    Het voledige artikel is beschikbaar na het afnemen van een abonnement. Abonneren

Placeholder image

Psychiatrische Rehabilitatie Jaarboek 2008-2009 - Personalia

Personalia

1-1-2008 -
Editie 701 - 2008
Participatie
  • Samenvatting

    Het voledige artikel is beschikbaar na het afnemen van een abonnement. Abonneren

  • HTML

    Het voledige artikel is beschikbaar na het afnemen van een abonnement. Abonneren

  • PDF

    Het voledige artikel is beschikbaar na het afnemen van een abonnement. Abonneren

WTA

WTA (Het Wetenschappelijk Tijdschrift voor Autisme) is een peerreviewed tijdschrift met als doelstelling het bevorderen van de verspreiding van wetenschappelijk gefundeerde kennis over het spectrum van autismestoornissen in het Nederlands taalgebied. De verbreding van het wetenschappelijk fundament is gericht op de verbetering van de positie van mensen met autisme in de samenleving in de meest brede zin van het woord.

Naar de website.



Ouderschapskennis

Ouderschapskennis, voor opvoedondersteuners en ouderbegeleiders, is een tijdschrift voor de studie van ouderschap en ouderschapsproblematiek. De redactie van Ouderschapskennis weet uit ervaring wat de dagelijkse dilemma’s op de werkvloer van ouders, ouderbegeleiders en opvoedondersteuners zijn.

Naar de website



Waardenwerk

Tijdschrift Waardenwerk richt zich op het onderzoeken en ondersteunen van werken aan waarden op drie, onderling samenhangende niveaus: het niveau van de persoonlijke bestaansethiek, het niveau van werk en professioneel handelen en het niveau van organiseren en besturen.

Naar de website



Participatie en Herstel

‘Participatie en Herstel’ is een voortzetting van het Tijdschrift voor Rehabilitatie en Herstel. Het richt zich op ondersteuning van maatschappelijk herstel, sociale inclusie en het tegengaan van maatschappelijke uitsluiting van mensen met een verslaving of met forensische problematiek.


Naar de website